Angststoornis
Bij overmatige angst wordt gesproken over een angststoornis. Denk bijvoorbeeld aan een paniekstoornis waarbij je overvallen wordt door hevige angst of agorafobie. Agorafobie is een andere naam voor straatvrees. De gegeneraliseerde angststoornis wordt ook wel piekerstoornis genoemd of 'tobberitis'. Bij een sociale fobie staat angst voor afwijzing of kritische beoordeling door anderen centraal. Hierdoor brengen sociale situaties zoals verjaardagen, vergaderingen, het geven van presentaties, telefoneren of boodschappen hevige angst teweeg. Andere angstklachten worden gespecificeerd als faalangst, laag zelfbeeld, onzekerheid.
Posttraumatische stressstoornis
Mensen die een traumatische of (levens)bedreigende situatie hebben meegemaakt kunnen een posttraumatische stressstoornis (PTSS) ontwikkelen. Het stresssysteem in ons zenuwstelsel is ontwricht en keert niet meer terug naar zijn natuurlijke rust. Er is sprake van PTSS als mensen de traumatische situatie herbeleven zonder dat ze daar veel controle over hebben. Dat kan zijn in de vorm van opdringende, onaangename herinneringen en door dromen of nachtmerries. We zien dat mensen met een traumatische ervaring zaken die bij het trauma horen vermijden. Dit kunnen situaties zijn, maar ook gedachten en gevoelens. Er is vaak sprake van verhoogde prikkelbaarheid, overdreven schrikreacties, concentratieverlies en problemen met slapen. Mensen worden hierdoor belemmerd in hun dagelijks functioneren.
Depressie
Mensen met een depressie voelen zich lusteloos en hebben nergens zin in. Ze kunnen niet meer genieten van leuke dingen en voelen zich somber. Vaak hebben ze ook last van andere klachten zoals slaapproblemen, slechte concentratie, pijn, voortdurende vermoeidheid of een onbedoelde verandering van lichaamsgewicht. Depressieve mensen kunnen last hebben van schuldgevoelens en kunnen zich waardeloos voelen. De interesse in werk, hobby’s en andere activiteiten kan verminderen of helemaal verdwijnen. Ook vermindering van (seksuele) gevoelens of totale gevoelloosheid kan voorkomen. Soms komen gedachten aan de dood steeds terug. Het leven kan zo zinloos of somber lijken dat iemand overweegt er een einde aan te maken. Depressieve mensen kunnen erg prikkelbaar zijn, maar ook teruggetrokken, traag en tot weinig in staat.
Somatisch-symptoomstoornis en verwante stoornissen
Psychische druk kan vele lichamelijke klachten geven zoals vermoeidheid, pijn, maag/darmproblemen, seksuele klachten, of andere aanhoudende klachten. Een lichamelijke oorzaak is niet aantoonbaar maar de klachten geven u wel veel last. Wanneer er een of meerdere lichamelijke symptomen voorkomen, waarmee lijden gepaard gaat, is er sprake van een somatisch-symptoomstoornis. Bij de ‘verwante stoornissen’ hoort o.a. de ziekteangststoornis (voorheen hypochondrie genoemd). In het geval van een ziekteangststoornis is er een preoccupatie met het hebben of krijgen van een ernstige ziekte. In principe zijn er geen of nauwelijks lichamelijke klachten. Uit ongerustheid over de eigen gezondheidstoestand kan excessief zorg gezocht worden of juist zorg (zoals doktersafspraken) vermeden worden.
Handige website
Informatie over uw klacht en de zorgstandaarden vindt u op de volgende website:
www.thuisarts.nl. U vindt hier bijvoorbeeld cliëntgerichte informatie over angstklachten, somberheid of ‘omgaan met psychische klachten’ dat is gebaseerd op de relevante standaarden (meer info over deze standaarden vindt u onderaan de pagina). U kunt ook goede tips en links vinden aan de linkerkant van de pagina, onder het kopje behandeling bij 'meer informatie over...'.